✨Cây Cù Lần
Cây Cù lầnCây Cù Lần –Hedyotis capitellataWall. ex .., thuộc họ Cà phê. Mô tả: Cây thảo cao từ 1-3m; cành tròn, phình to ở các đốt, có lông đứng. Lá có phiến hình trái xoan thon, chóp nhọn, đáy hơi tròn; gân phụ 8-10 cặp; mặt trên xanh nhẵn bóng, mặt dưới nhạt màu; cuống lá 15-20mm; Cụm hoa chuỳ ở ngọn lá, mang tán tròn; mỗi tán mang 6-8 hoa màu trắng hoặc trắng vàng. Quả nang 15-20mm, chứa 2-4 hạt nhỏ.Mùa quả tháng 11-12. Bộ phận dùng:Rễ và Cây già trên mặt đất . Nơi sống và thu hái:Cây mọc hoang ở vùng rừng núi từ Nam Trung Bộ – Tây Nguyên(Miền Bắc và Miền Nam không có Cây Cù Lần). Nguồn dược liệu trong tự nhiên không được dồi dào. Thu hái quanh năm; thái lát phơi hay sấy khô để dùng dần. Thành phần hoá học:Toàn cây chứa alcaloid, tanin, saponin, anthraglycosid, Anthocyanin..... Tính vị, tác dụng:Cây Cù lần có vị ngọt hơi đắng, tính hàn lạnh; có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, làm dịu cơn nhức, tiêu viêm, kích thích dây thần kinh Phế Vị , phục hồi các cơ quan co thắt, lợi tiểu, nhuận tràng,.... Công dụng, chỉ định và phối hợp:Từ những kinh nghiệm dân gian sử dụng cây Cù Lần, được dùng viêm dạ dày; trào ngược dịch vị dạ dày thực quản,..... Qua đúc kết lâm sàng từ năm 1962, người ta đã dùng viêm loét dạ dày, trào ngược dịch vị(dịch mật) với tác dụng chống co thắt, trung hoà dịch vị acid HCl trong dạ dày, bớt ợ chua, làm vết thương loét se lại,- Ngoài việc dùng trong loét dạ dày, Cây Cù lần còn được dùng trong viêm đại tràng mạn tính, hội chứng ruột kích thích,….. Cũng dùng phối hợp với các vị thảo dược khác để dùng về đường tiêu hóa.* Phương thang: Viêm loét xung huyết niêm mạc dạ dày, ợ chua,...: Dùng 50-70g Cây Cù Lần, Gừng sống 3-5 lát dạng sắc hãm, chia uống nhiều lần trong ngày thay nước lọc.Viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích,...: Dùng Cây Cù Lần 50g, Dây Cứt quạ 30g, ...hãm, chia uống nhiều lần trong ngày thay nước lọc. Cây cù lần dùng viêm dạ dày trào ngược,...Đồng thời kết hợp rễ Sim, rễ khế rừng,....dùng cho sung huyết và xuất huyết niêm mạc dạ dày, đường ruột,….