✨Chuối ngự

thumb|Chuối ngự Đại Hoàng

Chuối ngự là giống chuối trồng đặc sản có nguồn gốc từ làng Đại Hoàng, xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Tên gọi chuối ngự có từ thời nhà Trần, do đây từng là cống phẩm tiến vua. Chuối ngự khi chín sai quả, màu vàng đẹp, hương thơm, vị ngọt. Nếu trồng ở đất nơi khác, dù là ở quanh vùng, cũng không đạt chất lượng như tại làng Đại Hoàng. Hình ảnh vườn chuối ngự xuất hiện khá nhiều trong tác phẩm văn học của nhà văn Nam Cao, ví dụ: Chí Phèo, khi ông miêu tả bối cảnh làng quê.

Lịch sử và tên gọi

Chuối ngự có nguồn gốc trồng trọt tại làng "Đại Hoàng", xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam (xưa là phủ Lý Nhân). Ngôi làng này vốn là quê hương nhà văn Nam Cao đồng thời cũng là nguyên mẫu của làng "Vũ Đại" trong tác phẩm Chí Phèo của ông. Theo sách sử địa phương, một lần vua nhà Trần cùng đoàn tùy tùng xuôi thuyền từ kinh thành Thăng Long về hành cung Thiên Trường để yết kiến Thái Thượng hoàng. Khi đến ngã ba Tuần Vường, phủ Lý Nhân, nhà vua cùng phái đoàn đã dừng thuyền nghỉ chân. Tại đây, một cặp vợ chồng nông dân ở làng Đại Hoàng dâng cống lên vua một giống chuối địa phương. trở thành món tráng miệng sau khi ngự thiện (vua dùng bữa).

Mô tả

Chuối ngự cao trung bình 2,6 m. Thân cây gầy có chu vi là 51,33 cm. Cây có khoảng 31 lá, màu xanh vàng, mọc đứng, dài hẹp, góc lá lệch (hai phiến không bằng nhau), cuống lá khép kín.

Chuối ngự có ba loại là:

• Chuối ngự trắng: khi chín vỏ vàng tươi, sáng bóng, quả to, dáng hơi tròn, thịt quả vàng, thơm.
• Chuối ngự trâu: khi chín vỏ vàng nhạt, quả to, thịt quả vàng nhạt, không hương thơm.

Sản phẩm "chuối ngự Đại Hoàng" đã được Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam cấp chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00017 cho khu vực các xã Hòa Hậu và Tiến Thắng, tại tỉnh Hà Nam. Không những thế, chuối ngự tiến vua còn được cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể. Năm 2012, chuối ngự lọt vào top 50 trái cây đặc sản nổi tiếng Việt Nam. Đôi khi, những buồng chuối đẹp mắt, sai quả, dày nải có giá lên đến cả triệu đồng.