✨Đặng Phong

Đặng Phong (4 tháng 11 năm 1937 – 20 tháng 8 năm 2010) là một nhà sử học kinh tế Việt Nam. Ông lần lượt tốt nghiệp Đại học Hà Nội vào năm 1960 rồi sau đó là Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội vào 4 năm sau. Không chỉ từng làm Trưởng phòng Lịch sử Kinh tế, Viện Kinh tế Việt Nam, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Thị trường & Giá cả, ông còn là giảng viên thỉnh giảng của nhiều trường đại học ngoài lãnh thổ Việt Nam. Đặng Phong được gọi là "cuốn từ điển sống" về kinh tế Việt Nam

Sự nghiệp

Đặng Phong làm việc tại Viện Kinh tế Việt Nam với công việc biên khảo lịch sử kinh tế, Năm 1991, Đặng Phong tốt nghiệp khóa đào tạo nâng cao, Học viện Kinh tế Địa Trung Hải, Montpellier, Pháp. Sau năm 1975, Đặng Phong vào miền Nam và ngạc nhiên vì thấy kho tàng tư liệu về kinh tế miền Nam mà chính phủ Sài Gòn để lại vẫn còn nguyên vẹn, chẳng hạn như các tài liệu của Vũ Quốc Thúc đồng soạn thảo cùng luật sư David E. Lilienthal nhằm đề ra kế hoạch phát triển kinh tế miền Nam Việt Nam thời hậu chiến. Đặng Phong bắt đầu sử dụng kho tư liệu đó để khảo cứu lịch sử kinh tế Việt Nam.

Đặng Phong được cho là một người viết sử không mấy tiếng tăm mãi đến khi bộ sách Lịch sử kinh tế Việt Nam, xuất bản lần đầu năm 2000, ra đời. Cây bút Y Trang của báo Lao Động cho rằng nguyên nhân là vì Đặng Phong theo con đường lịch sử kinh tế Việt Nam mà lĩnh vực này thì không được coi trọng. Đặng Phong nghiên cứu nhiều về quá trình đổi mới tại Việt Nam, chuyển từ kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang kinh tế thị trường.

Nhận thấy độc giả Việt Nam muốn biết thêm về khía cạnh tư duy kinh tế, ông ra mắt cuốn Tư duy Kinh tế Việt Nam vào năm 2008. Đối với Đặng Phong, "tư duy kinh tế quyết định chính sách kinh tế. Rất nhiều thăng trầm của VN là lệ thuộc vào tư duy kinh tế." Ông cũng tự nhận xét rằng có thể nhiều bạn đọc sẽ trách ông vì đã trích dẫn nhiều ý kiến, bài viết về người khác (ông gọi là "người mở đường") và không viết mấy về quan điểm của chính mình. Sau khi sách ra mắt, trên bài bình cho báo Lao Động, Y Trang gọi Đặng Phong là một nhà viết sử "sống động và khá là đương đại". Nhận xét chung về các công trình nghiên cứu của Đặng Phong, Trần Phương gọi đó là thành quả của một người có "tác phong khoa học nghiêm túc", "dày công đào bới đến ngọn nguồn của các sự kiện nhằm tái hiện lịch sử một cách trung thực nhất" còn chính khách Nguyễn Gia Kiểng thấy tài liệu phong phú, "kèm theo những nhận định chính xác và sắc bén".. Để viết nên được các tập sách đó, Đặng Phong sưu tầm được nhiều tài liệu, đồng thời tiếp cận được với các chính khách cấp cao của nhà nước như Võ Văn Kiệt, Trần Phương, Nguyễn Văn Chính, Đoàn Duy Thành, Nguyễn Văn Trân, Hoàng Tùng. Giáo sư Tiến sĩ kinh tế Nguyễn Thị Hiền (thành viên Ban Nghiên cứu cũ của Thủ tướng Chính phủ) nhận xét Đặng Phong là "người có tư duy giàu tính văn học và khả năng tổng hợp rất sắc sảo".

Nghiên cứu lịch sử

Trong buổi giới thiệu cuốn sách Histoire de Hanoi của nhà sử học Pháp Philippe Papin, Đặng Phong nảy ra ý tưởng cho một bài khảo cứu ngắn, sau được đăng trên một tạp chí chuyên ngành. Cũng trong buổi giới thiệu đó, ông cùng một số người khác quyết định chọn một con đường ở Hà Nội, nghiên cứu về mặt không gian lẫn thời gian, thế là cuốn Chuyện Thăng Long – Hà Nội qua một đường phố ra đời, lấy đề tài chính là đường Lê Duẩn. Đặng Phong cũng bày tỏ ý định muốn cuốn sách trở thành một công trình kỷ niệm 1000 năm Thăng Long Hà Nội (sau đã trở thành sự thật). Bàn về lịch sử Hà Nội nói chung, ông cho rằng đây là "một vấn đề mênh mông, có bao nhiêu cuốn sách có lẽ cũng không nói hết được".

Gia đình và qua đời

Anh trai của Đặng Phong tên là Đặng Vũ còn con gái của Đặng Phong tên là Đặng Lê Chi.

Tác phẩm

Với hơn 40 năm nghiên cứu, một số công trình nghiên cứu của Đặng Phong đã được xuất bản dưới dạng sách in, số khác vẫn còn được lưu giữ.

• [https://www.google.com/books/edition/Kinh_t%E1%BA%BF_th%E1%BB%9Di_nguy%C3%AAn_th%E1%BB%A7y_%E1%BB%9F_Vi/cuBKAAAAMAAJ?hl=en Kinh tế thời nguyên thủy ở Việt Nam]. NXB Khoa học Xã hội, xuất bản 1970
• 21 năm viện trợ Mỹ ở Việt Nam. NXB Thông Tin, xuất bản 1991
• Thị trường và giá cả Việt Nam từ thế kỷ XIX đến nay: Đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ. Viện Nghiên cứu Khoa học thị trường và giá cả, xuất bản 1992
• [https://books.google.com/books/about/Authority_Relations_and_Economic_Decisio.html?id=-SZtAAAAMAAJ&redir_esc=y Authority relations and economic decision-making in Vietnam: an historical perspective] (tiếng Anh, đồng tác giả với Melanie Bresford). Copenhagen: Nordic Institute of Asian Studies, xuất bản 1998
• [https://books.google.com/books?id=w3dGpkf1gWEC&printsec=frontcover&dq=%22Economic+transition+in+Vietnam%22&source=bl&ots=Yw2Sjibqs0&sig=GogKUUFSpkXm_UXi9hHjyv9f45w&hl=ja&ei=g1n8TKqiKMimrAeek8DwBw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CB4Q6AEwAA#v=onepage&q&f=false Economic Transition in Vietnam: Aid and Trade in the Demise of a Centrally Planned Economy] (tiếng Anh, đồng tác giả với Melanie Bresford). Cheltenham, Liên hiệp Anh và Northampton MA, Mỹ: NXB Edward Elgar, 2000
• Lịch sử kinh tế Việt Nam 1945–2000, tập 1 1945–1954. Hà Nội: NXB Khoa học Xã hội, 2002 *[https://www.google.de/books/edition/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Ng%C3%A2n_h%C3%A0ng_ngo%E1%BA%A1i_th%C6%B0%C6%A1ng/ygwWAQAAMAAJ?hl=en Lịch sử Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam 1963–2003], xuất bản 2003
• So sánh đổi mới kinh tế Việt Nam và cải cách kinh tế Trung Quốc (nhiều tác giả), xuất bản 2003 *[https://id.loc.gov/resources/works/17906152.html Biên niên các sự kiện kinh tế Việt Nam, 1975-2008] (đồng tác giả với Trần Đình Thiên). Hà Nội: NXB Khoa học Xã hội, 2012
• Vietnam: Le moment moderniste (tiếng Pháp, nhiều tác giả). Aix-en-Provence: Presses universitaires de Provence, 2017.