✨Huyết áp trung bình

Trong y học, huyết áp trung bình (viết tắt là HAtb; , viết tắt là MAP) là huyết áp động mạch của một người trong một chu kỳ tim lấy trung bình. HAtb bị thay đổi bởi cung lượng tim và sức cản hệ mạch.

Đo huyết áp trung bình

liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Arterial-line-shaded.png|nhỏ|Catheter động mạch Huyết áp trung bình được đo trực tiếp hoặc xác định bằng công thức.

Cách tính

HAtb chỉ có thể đo một cách trực tiếp bằng phương pháp xâm lấn. Có thể tính HAtb bằng cách sử dụng công thức: huyết áp tâm trương nhân 2 và cộng với huyết áp tâm thu, sau đó lấy kết quả chia cho 3.

Nhịp tim bình thường

Công thức phổ biến nhất để tính huyết áp trung bình là:

$HAtb\; =HATTr+1/3(HATT-HATTr)=(HATT+2\; \backslash times\; HATTr)/3$

trong đó:

• HATTr = huyết áp tâm trương.
• HATT = huyết áp tâm thu.
• HAtb = huyết áp trung bình.

Ví dụ, huyết áp đo được là 120/80 mmHg, HATT là 120 mmHg, HATTr là 80 mmHg, HAtb là (120+2×80)/3 = 93 mmHg.

Cách tính áp lực mạch (PP): lấy HATT trừ HATTr.

• $MAP$ là HAtb.

Cách tính trên chỉ có giá trị khi nhịp tim bệnh nhân ở trạng thái nghỉ ngơi bình thường khi mà HAtb được tính gần đúng dựa vào HATT và HATTr.

Nhịp tim nhanh

Ở nhịp tim nhanh HAtb gần đúng hơn với giá trị trung bình cộng của HATT và HATTr do sự thay đổi áp lực mạch.

Công thức tính HAtb chính xác hơn khi nhịp tim tăng cao:

: $MAP\; \backslash simeq\; DP\; +\; 0.01\; \backslash times\; \backslash exp(4.14\; -\; 40.74\; /\; HR)\; \backslash times\; PP$

Trong đó:

• HR = nhịp tim.
• DP = HATTr
• MAP = HAtb
• PP = áp lực mạch = giá trị HATT trừ HATTr

  Bệnh nhân trẻ

  Đối với những bệnh nhân trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh, công thức chính xác là:

$MAP=DBP\; +(0.475\backslash times\; PP)$

Trong đó

• DBP = HATTr
• MAP = HAtb
• PP = áp lực mạch

Trẻ sơ sinh

Đối với trẻ sơ sinh, do sinh lý học có sự khác biệt với người lớn, một công thức khác được đề xuất để tính HAtb chính xác hơn:

$MAP=DBP\; +(0.466\backslash times\; PP)$

trong đó:

• DBP = HATTr
• MAP = HAtb
• PP = áp lực mạch

Khi đọc số đo từ catheter động mạch quay của trẻ sơ sinh, HAtb có thể được tính gần đúng bằng cách lấy trung bình cộng của HATT và HATTr.

Các công thức khác

Các công thức khác được sử dụng để tính huyết áp động mạch trung bình là:

$MAP=DBP+0.33(PP+5)$

hoặc

$MAP=DBP+[0.33+(0.0012\; \backslash times\; HR)]\backslash times\; PP$

hoặc

$MAP=DAP\; +\; PP/3$

hoặc

$MAP\; =\; DAP+PP/3+5mmHg$

trong đó:

• DBP = HATTr
• DAP = huyết áp động mạch chủ kỳ tâm trương
• MAP = HAtb
• PP = áp lực mạch

Ý nghĩa lâm sàng

HAtb được coi là áp lực tưới máu của các cơ quan trong cơ thể. HAtb lớn hơn 70 mmHg được cho là đủ để duy trì hoạt động sống của các cơ quan của một người bình thường. HAtb thường nằm trong khoảng từ 65 đến 110 mmHg.

Huyết áp thấp

Ở những bệnh nhân bị nhiễm trùng huyết, liều lượng thuốc vận mạch được điều chỉnh dựa vào HAtb ước tính. HAtb có thể được sử dụng giống như HATT trong theo dõi và điều trị huyết áp theo mục tiêu. Cả hai phương pháp trên đều được chứng minh là thuận lợi trong việc theo dõi diễn biến nhiễm trùng huyết, chấn thương nặng, đột quỵ, chảy máu nội sọ. Nếu HAtb giảm xuống dưới huyết áp mục tiêu trong một thời gian đủ lâu, các cơ quan quan trọng sẽ không nhận được đủ oxy tưới máu, trở nên thiếu oxy. Đây là tình trạng thiếu máu cục bộ (nhồi máu cục bộ).

Tăng huyết áp

Khi HAtb trong 24 giờ cao, nguy cơ xảy ra các biến cố tim mạch bất lợi cũng tăng theo. HAtb là kết quả của HATT và HATTr trong việc quản lý và điều trị tăng huyết áp, do đó có thể đánh giá để đảm bảo duy trì tưới máu cho các cơ quan.