✨Lý Bân

Lý Bân (; 1361 - 1422), tự là Chất Văn (質文), là một võ tướng Trung Quốc đời Minh. Lý Bân từng giữ chức tổng binh quân đội Minh tại Giao Chỉ (tức Đại Việt trong thời gian bị sáp nhập vào Trung Quốc) suốt từ năm 1417 đến năm 1422. Tổng binh trước Lý Bân là Trương Phụ và sau Lý Bân là Vương Thông.

Thân thế

Theo Minh sử phần Liệt truyện, quyển 154, Lý Bân là người Phượng Dương. Cha của Lý Bân là Lý Tín từng theo Minh Thái Tổ (Chu Nguyên Chương) chiến đấu lập công, sau được phong làm chỉ huy thiêm sự vệ quân ở Tế Xuyên. Lý Bân được thừa tập chức của cha.

Sự nghiệp

Đầu thời Minh Thành Tổ (1402-1406)

Lý Bân theo Minh Thành Tổ Chu Đệ chiến đấu lập công, được phong làm hữu quân đô đốc thiêm sự. Đến năm Vĩnh Lạc thứ nhất (1403), Lý Bân được ban tước Phong Thành hầu, hưởng lộc 1 nghìn thạch, con cháu được thừa tập.

Năm Vĩnh Lạc thứ 2 (1404), sau khi cùng Tương Thành bá Lý Tuấn dẹp loạn ở Vĩnh Tân, Lý Bân được giao làm tổng đốc Quảng Đông., tháng 9 năm 1418, hay tin Lê Lợi, Lý Bân đem quân tới vây bắt, nhưng bị sa vào ổ mai phục của Lê Lợi đặt ở Mường Một đành chịu thua rút lui.

Năm 1419, để tăng cường phục vụ quân đội Minh, Lý Bân xin vua Minh cho thi hành chế độ hộ khẩu (sử gọi là hộ thiếp) để quản lý người chặt chẽ, "bắt châu huyện làm sổ thuế khóa phu dịch và lên danh sách lý trưởng và giáp thủ từng năm. Đại để, cứ 110 hộ là một lý, mỗi năm cử 1 lý trưởng, 10 giáp thủ, để nhận các việc lao dịch, hết lượt lại cử từ đầu. Người làm lý trưởng, giáp thủ bị roi vọt đánh đập khổ sở khôn xiết".

Tháng 7 năm 1419, quan người Việt theo Minh là Phan Liêu dấy binh tấn công thành Nghệ An. Thành sắp thất thủ thì Lý Bân kịp dẫn quân tới cứu được. Lý Bân liền đóng ở thành Nghệ An. Tháng 11, Trịnh Công Chứng và Lê Hanh ở Hạ Hồng, Phạm Thiện ở Tân Minh, Nguyễn Đặc ở Khoái Châu, Nguyễn Đa Cấu và Trần Nhuế ở Hoàng giang thấy thành Đông Quan tiến quân vây đánh thành Đông Quan. Quân đến Lô Giang, đánh phá được cầu phao, nhưng ít lâu sau, bị Lý Bân đánh bại. Sau đó Lý Bân ở lại Đông Quan.

Tháng 4 năm 1420, Lý Bân đàn áp được lực lượng của Lộ Văn Luật ở Thạch Thất. Tháng 6 năm này, Lý Bân đàn áp được lực lượng của Trần Thái Xung ở Đạo Hồi và của Phạm Ngọc ở Đồ Sơn. Phạm Ngọc thua chạy liền đi theo Lê Ngã tấn công thành Xương Giang và trại Bình Than. Lý Bân đem đại quân cả thủy lẫn bộ đánh tan được lực lượng của Lê Ngã.

Tháng 10 cùng năm, Cầm Bành dẫn đường cho Lý Bân cùng Phương Chính đem 10 vạn quân đi quan Quỳ Châu tới tấn công Lê Lợi ở Mường Thôi. Đến Thi Lang thì quân Minh bị rơi vào trận địa phục kích của Lê Lợi, đại bại. Lý Bân và Phương Chính trốn thoát được.

Tháng 2 năm 1422, Lý Bân bị mắc bệnh mà chết tại Giao Chỉ, được truy tặng tước Mậu quốc công, thụy Cương Nghị.