✨Mai Lộc
Mai Lộc (tháng 3 năm 1923 – 17 tháng 12 năm 2011) là một đạo diễn, nhà quay phim điện ảnh người Việt Nam, được biết đến với các bộ phim truyện như Vợ chồng A Phủ, Tình đất Củ Chi và bộ phim tài liệu Chiến trận Mộc Hóa. Ông là người đặt ý tưởng thành lập điện ảnh kháng chiến chống Pháp ở Khu 8 và cũng là người đặt nền móng cho điện ảnh Thành phố Hồ Chí Minh sau ngày giải phóng, trở thành một đơn vị làm phim mạnh ở phía Nam. tại nhà riêng ở khu Báo chí Bàu Cát, phường 13, quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh và được hỏa táng tại Bình Hưng Hòa. Tại đây ông quen biết với Khương Mễ, Văn Sỹ, Amtonine Giàu, những nghệ sĩ điện ảnh sau này. Năm 1946, toàn quốc kháng chiến, ông gia nhập Vệ quốc đoàn khu 8. Rồi ông triển lãm ảnh tại chiến trường Đồng Tháp Mười. Tháng 9 năm 1947, tướng Trần Văn Trà, Tư lệnh Khu 8, ra quyết định thành lập Bộ phận Điện ảnh và Nhiếp ảnh Khu 8. Mai Lộc bắt đầu với công việc quay phim, lần đầu tiên ông tác nghiệp là quay một trận đánh trên tuyến đường sắt Sài Gòn - Mỹ Tho, cách ga Tân Hiệp khoảng 600 mét. Trong khi rút lui, Mai Lộc dính mảnh đạn vào đùi, rớt xuống dòng mương cùng túi đồ nghề và máy quay phim khiến các thước phim quay được bị hỏng hết. Đây cũng là là bộ phim thời sự tài liệu đầu tiên của cách mạng, đánh dấu sự ra đời của ngành nghệ thuật điện ảnh cách mạng dân tộc tại Nam bộ.
Năm 1952, Mai Lộc được điều ra chiến khu Việt Bắc, tại đây ông đã đạo diễn bộ phim tài liệu “Chiến thắng Tây Bắc”. Tiếp đó ông về đường 5 - Hải Phòng thực hiện bộ phim tài liệu "Giữ làng giữ nước". Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, ông cùng Đạo diễn Phạm Văn Khoa và nhà văn Nguyễn Đình Thi được phái hợp tác với Đạo diễn Karmen thực hiện bộ phim tài liệu màu đầu tiên: “Việt Nam trên đường thắng lợi”. Năm 1963, ông lại nhận lệnh vào miền Nam để xây dựng điện ảnh Nam Bộ, thành lập và từng làm giám đốc Xưởng phim Giải phóng trong 10 năm. Ông đã cùng các nghệ sĩ Nguyễn Hiền, Cao Thành Nhơn, Vũ Sơn… gây dựng nên nền điện ảnh cách mạng tại miền Nam.
Tác phẩm
Phim tài liệu
Phim truyện
Sách
- Sáng tác: Điện ảnh Việt Nam thuở ban đầu - Cuốn sách gồm hai hồi ký: Mai Lộc: Từ Bưng Biền Việt Bắc tới Điện ảnh Đinh Quang An: Từ chiếu bóng và chụp ảnh đến Điện ảnh
- Viết Lời giới thiệu cho “Hồi ký điện ảnh” của Đặng Nhật Minh.
Thành tựu
Khen thưởng
- Huân chương Lao động hạng Nhì cho phim Chiến Thắng Tây Bắc.
- Huân chương Độc lập hạng Nhì (1993).
- Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2007 (đợt II) cho các phim tài liệu: Chiến trận Mộc Hóa, Chiến thắng Tây Bắc, Giữ làng giữ nước, Quyết thắng đế quốc Mỹ xâm lược và phim truyện Vợ chồng A Phủ.
- Cánh diều vàng 2009 - Vinh danh.