✨Mátthêu Nguyễn Văn Khôi

Mátthêu Nguyễn Văn Khôi (sinh 1951) là một giám mục của Giáo hội Công giáo tại Việt Nam. Ông hiện là Giám mục chính tòa của Giáo phận Qui Nhơn và Chủ tịch Nghệ thuật Thánh trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam nhiệm kỳ 2022–2025. Trước đó, ông từng đảm nhận vai trò giám mục phó giáo phận Qui Nhơn,

Ông sinh tại Bình Định trong một gia đình Công giáo. Tu trì từ thuở thiếu thời, chủng sinh Khôi theo học các chủng viện trong tổng thời gian 17 năm trước khi bị gián đoạn vì hoàn cảnh thời cuộc. Sau khoảng thời gian hơn một thập niên gián đoạn, Nguyễn Văn Khôi được phong chức linh mục năm 1989.

Thời kỳ làm linh mục, linh mục Nguyễn Văn Khôi từng đảm nhận nhiều vai trò khác nhau: linh mục chính xứ, giáo sư chủng viện, linh mục hạt trưởng. Ông từng du học Rôma, tốt nghiệp văn bằng Tiến sĩ Thần học Luân Lý. Cuối năm 2009, Tòa Thánh thông cáo bổ nhiệm linh mục Nguyễn Văn Khôi làm giám mục phó giáo phận Qui Nhơn. Lễ tấn phong cho tân giám mục cử hành tháng 2 năm 2010 và ông kế nhiệm giám mục chính tòa tháng 6 năm 2012.

Giám mục Nguyễn Văn Khôi là người có óc khôi hài, có tài hội họa và trang trí.

Thân thế, tu tập

Giám mục Nguyễn Văn khôi sinh ngày 13 tháng 10 năm 1951 tại thôn Xuân Phương, xã Phước Sơn, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định, thuộc Giáo xứ Gò Thị, Giáo phận Qui Nhơn. Cha ông là ông Giuse Nguyễn Chánh và mẹ là bà Maria Nguyễn Thị Báu (1918 – 2008). đến năm 1977. Ngoài chương trình chủng viện, chủng sinh Khôi còn theo học Khoa Văn học tại Đại học Công giáo Đà Lạt.

Từ năm 1989 đến năm 2000, ông là linh mục Chánh xứ Nam Bình, từ năm 1994 đến năm 2000, ông còn Giáo sư Triết học Đại Chủng viện Sao Biển Nha Trang. Sau đó, từ năm 2000 đến năm 2005, ông du học tại Đại học Giáo hoàng Urbaniana, Rôma, đậu Tiến sĩ Thần học Luân lý.

Sau khi về Việt Nam, linh mục Nguyễn Văn Khôi đảm nhiệm vai trò linh mục chánh xứ giáo xứ Chính toà Quy Nhơn. Ngoài ra, trong cùng thời gian này, linh mục Khôi còn đảm nhiệm vai trò Giáo sư Thần học Luân lý tại Đại chủng viện Sao Biển, giáo phận Nha Trang, nằm trong Ban thường huấn Giáo phận Qui Nhơn và linh mục Hạt Trưởng hạt Bình Định từ 2006. Với việc bổ nhiệm này, tân giám mục là vị giám mục thứ 15 xuất thân từ Giáo hoàng Học viện Thánh Piô X Đà Lạt và là vị thứ tư xuất thân từ khóa 13, sau các giám mục Cosma Hoàng Văn Đạt, Giuse Nguyễn Chí Linh và Giuse Nguyễn Năng. Đây là khóa có số giám mục xuất thân đông nhất, tính đến hết năm 2009. Huy hiệu giám mục do chính giám mục tân cử thiết kế với nhiều họa tiết độc đáo, trung tâm huy hiệu có hai ký tự PX tượng trưng cho Piô X và đàn chim Việt 4 con, tượng trưng cho bốn giám mục xuất thân đồng khóa 13 Giáo hoàng Học viện.

Trong hai nhiệm kì kéo dài từ năm 2010 đến năm 2016, các giám mục Việt Nam nhất trí bầu chọn làm Chủ tịch Ủy ban Nghệ thuật Thánh thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam, và trong nhiệm kì 2016 đến năm 2019, ông tiếp tục được tái cử vào chức vụ này. Sau khi kế nhiệm, Giám mục Khôi có bài trả lời phỏng vấn, được công bố trên trang web hãng truyền thông Công giáo VietCatholic. Nói về vai trò mới, giám mục Khôi thừa nhận ông có cả hai cảm xúc: mừng vui vì được dự phần vào công trình của Thiên Chúa và lo âu vì khả năng hạn hẹp của mình. Tân giám mục chính tòa bày tỏ trông đợi vào sự hỗ trợ từ Thiên Chúa. Chia sẻ về khoảng thời gian làm giám mục phó, ông cho biết đã thu thập được nhiều kinh nghiệm, và an tâm vì đã được làm quen, tuy vậy cũng lo lắng trước những điều chưa quen và khó khăn. Nhắc đến đường hướng mục vụ, Giám mục Khôi cho biết ông thực hiện các việc mục vụ hướng đến dịp kỷ niệm 400 năm đón nhận đức tin Công giáo (2018). Với cương vị Chủ tịch Ủy ban Nghệ thuật Thánh, ông cho biết đã nhận nhiệm vụ từ Hội đồng Giám mục, thiết kế đồ án Trung tâm Hành hương Đức Mẹ La Vang. Giám mục Khôi cho biết linh mục Vinh Sơn Phạm Trung Thành, Tổng Thư ký Ủy ban trực tiếp mời các kiến trúc sư và các nhà thiết kế mỹ thuật thực hiện các đồ án. Giám mục Nguyễn Văn Khôi cho biết ông đã học được nhiều với vị tiền nhiệm trong công tác điều hành giáo phận, nổi bật nhất là sự khôn ngoan và tính thận trọng. Ông cho biết ông cẩn phải biết lắng nghe, đón nhận góp ý từ linh mục, giáo dân giáo phận. Nói về nghi thức nhậm chức tân giám mục chính tòa, Giám mục Khôi cho biết ông nhận tin từ Đại diện Tòa Thánh Leopoldo Girelli từ trước 5 ngày và cho rằng chỉ cần công bố tin bổ nhiệm và không tổ chức lễ nhậm chức.

Tông truyền

Giám mục Mátthêu Nguyễn Văn Khôi được tấn phong giám mục năm 2010, thời Giáo hoàng Biển Đức XVI, bởi:

• Giám mục chủ phong: Phêrô Nguyễn Văn Nhơn, giám mục chính tòa Giáo phận Đà Lạt, Chủ tịch Hội đồng Giám mục Việt Nam.
• Hai giám mục phụ phong: Giám mục Giuse Nguyễn Chí Linh, Giám mục chính tòa Giáo phận Thanh Hóa và Giám mục Giuse Nguyễn Năng, Giám mục chính tòa Giáo phận Phát Diệm

Giám mục Mátthêu Nguyễn Văn Khôi là Giám mục phụ phong trong nghi thức truyền chức giám mục cho:

• Năm 2015, giám mục Aloisiô Nguyễn Hùng Vị, hiện đang là giám mục chính tòa Giáo phận Kon Tum.
• Năm 2023, giám mục Giuse Bùi Công Trác, hiện đang là giám mục phụ tá Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh.
• Năm 2023, giám mục Giuse Huỳnh Văn Sỹ, hiện đang là giám mục chính tòa Giáo phận Nha Trang.

Dưới đây là sơ đồ tính Tông truyền từ giám mục Việt Nam đầu tiên được giám mục ngoại quốc chủ phong cho đến đời Giám mục Nguyễn Văn Khôi.

Tóm tắt chức vụ