✨Quách Khản

Quách Khản (chữ Hán: 郭侃, 1217 – 1277), tên tự là Trọng Hòa, người huyện Trịnh, Hoa Châu , là tướng lĩnh người dân tộc Hán, từng tham gia cuộc tây chinh thứ ba của Đế quốc Mông Cổ.

Xuất thân

Khản là hậu duệ của Quách Tử Nghi – danh tướng nhà Đường, nguyên quán là huyện Dương Khúc, địa cấp thị Thái Nguyên, tỉnh Sơn Tây. Ông nội là danh tướng Quách Bảo Ngọc, cha là Quách Đức Hải.

Khản từ nhỏ được thừa tướng Sử Thiên Trạch xem trọng, giữ trong nhà để nuôi dạy. Đến khi trưởng thành được làm Bách hộ, tỏ ra có chí dũng và mưu lược.

Khởi đầu sự nghiệp

Năm 1233, tướng Kim là Hoàn Nhan Bạch Tát giành lại Vệ Châu, Khản kháng cự, phá 4 vạn quân địch ở Tân Vệ Châu. Khản vượt Hoàng Hà, tham gia tập kích Kim Ai Tông, đuổi theo đến Quy Đức, đánh bại quân Kim ở Át Bá Đài, rồi theo Tốc Bất Đài đánh cửa tây của Biện Kinh, khiến Nguyên soái Thôi Lập ra hàng. Nhờ công được thụ chức Tổng bả. Khản theo Sử Thiên Trạch đồn trú Thái Khang, lại nhờ công hạ Đức An (1236 ) mà được làm Thiên hộ.

Tham gia tây chinh

Năm 1252, Khản chở binh trượng (binh khí nói chung) đến Hòa Lâm (Karakoum), được đổi làm Sao mã na nhan. Năm 1253, Khản theo tông vương Húc Liệt Ngột (Hulagu) tây chinh. Khản tham gia quân tiền phong, đến nước Mộc Lạt Di (Mulahida) , địch đào hào chẹn đường, hạ độc vào nước. Khản phá 5 vạn địch quân, hạ 128 thành, chém tướng địch là Hốt Đô Đáp Nhi Ngột Chu toán than (sultan) .

Năm 1256 , quân Mông Cổ đến Khất Đô Bặc (Gerdkuh) . Thành ấy ở trên Đam Hàn Sơn , lên xuống nhờ thang dây, được giữ bởi binh sĩ tinh nhuệ. Quân Mông Cổ xây thành cặp vào núi để vây, nhưng chưa hạ được; Khản bèn gác pháo bắn vào, tướng giữ thành là Hỏa Giả Nạp Thất Nhi , khiến Hốt Lý của nhà Abbas , Khản phá 7 vạn quân địch, chiếm thành tây. Khản phá thành đông; đền đài ở đây đều làm bằng gỗ trầm, gỗ đàn, bị người Mông Cổ nổi lửa đốt sạch, hương thơm bay xa hàng trăm dặm; Khản tìm được đàn tỳ bà 72 dây, chân đèn San hô cao 5 thước. Giữa 2 thành có sông lớn, Khản từ trước làm cầu nổi chẹn sông. Sau khi thành bị phá, Khalifah của nhà Abbas là Al-Musta'sim lên thuyền, thấy cầu nổi thì tự trói mình ra hàng. Tướng quân Trụ Đáp Nhi , tướng quân Trụ Thạch . Gặp lúc trời chiều, binh sĩ đã nghỉ ngơi, nhưng Khản thúc giục mọi người trỗi dậy, để lại một ít bệnh binh, toàn quân đi thêm hơn 10 dặm mới dừng chân, trong lúc hành quân còn hạ lệnh im lặng tiến bước. Kẻ địch trong đêm đến tập kích, chỉ giết được số ít bệnh binh, Khả Nãi ; kẻ địch ra cự, Khản xông ra lược trận, một hồi trống đánh bại được, khiến Hoán Tư Kiền A Đáp Tất ở thượng du vượt Trường Giang. Sau khi quân Nguyên bình định Giang Nam (1276), Khản được thăng làm Tri Ninh Hải Châu, ở chức 1 năm thì mất.

Đánh giá

Sử cũ chép: Khản hành quân có kỷ luật, nấu cơm ngoài đồng, nghỉ chân bên đường, dẫu mưa gió cũng không vào nhà dân; đi đến đâu cũng xây dựng trường học, khuyến khích nông nghiệp, được quan dân sợ phục.

Hậu nhân

Khản có con trai là Bỉnh Nhân, Bỉnh Nghĩa, sử cũ không chép hành trạng.