✨Tiên Chẩn

Tiên Chẩn (chữ Hán: 先軫/先轸; ?-627 TCN) là tướng nước Tấn thời Xuân Thu trong lịch sử Trung Quốc. Ông có công giúp Tấn Văn công xây dựng nghiệp bá chủ chư hầu.

Thân thế

Tiên Chẩn vốn mang họ Cơ, cùng một dòng họ với các vua nước Tấn. Tổ tiên ông là con thứ của Tây bá Cơ Xương (tức Chu Văn vương), được phong ở đất Nguyên.

Thời Tấn Văn công

Tiên Chẩn bắt đầu xuất hiện trong sử sách từ thời Tấn Văn công. Cuối năm 633 TCN, Tấn Văn công lập 3 đạo quân, thì Tiên Chẩn và Loan Bá chỉ huy đạo hạ quân.

Sở Thành vương mang quân bao vây nước Tống. Tống Thành công sai Công Tôn Cố mang hậu lễ sang cầu viện nước Tấn. Đầu năm 632 TCN khi Tấn Văn công chưa ra quân thì Khước Hộc qua đời, Tấn Văn công bèn cho Tiên Chẩn làm trung quân nguyên soái. Tấn Tương công nghe lời, cử Tiên Chẩn mang quân ra mai phục ở đất Hào Sơn hiểm yếu. Quân Tần lọt vào trận địa, bị quân Tấn đánh thua to. Cả ba tướng Tần đều bị bắt. Vợ thứ của Tấn Văn công là Hoài Doanh xin Tấn Tương công thả các tướng Tần về. Tương công đồng ý.

Tiên Chẩn nghe tin các tướng Tần được thả, rất tức giận vì công lao tướng sĩ đánh trận lập công bị bỏ, bèn chạy vào trách Tương công. Trong lúc tức giận, Tiên Chẩn gắt gỏng và nhổ nước bọt vào mặt vua. Tấn Tương công không trách Tiên Chẩn, sai Dương Xử Phủ đuổi theo bắt giữ các tướng Tần lại. Quân Tấn đuổi theo đến sông Hoàng Hà thì các tướng Tần đã có thuyền đón đi thoát.

Trong Đông Chu liệt quốc

Tiên Chẩn xuất hiện trong tiểu thuyết Đông Chu liệt quốc của Phùng Mộng Long từ hồi 40 đến hồi 55. Các chiến công nổi bật của Tiên Chẩn trong trận Thành Bộc và Hào Sơn được kể khá gần với sử sách.

Hình ảnh cuối cùng của Tiên Chẩn, cởi giáp xông vào trận chiến với nước Địch được mô tả rất bi tráng. Sau khi giết được vua nước Địch là Bạch Bộ Hồ, ông viết thư tạ lỗi Tấn Tương công rồi một mình xông vào chết dưới mưa tên của quân Địch, khi chết vẫn ngồi sừng sững trên mình ngựa. Người nước Địch rất khiếp đảm và khâm phục ông, mang trả xác về nước. Tấn Tương công đọc thư tuyệt mệnh của ông, rất thương xót, đã hậu táng và trọng dụng Tiên Thả Cư.