✨Tiến về Sài Gòn

"Tiến về Sài Gòn" là một ca khúc nhạc đỏ Việt Nam do nhạc sĩ Lưu Hữu Phước sáng tác. Ca khúc được viết năm 1966, trong bối cảnh Chiến tranh Việt Nam và Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam có kế hoạch tiến về Sài Gòn chờ thời cơ tiến công. Năm 1967, ông gửi bài hát cho nghệ sĩ Quang Hưng thu âm làm hai băng để chuẩn bị cho cuộc tấn công Tết Mậu Thân. Tuy nhiên, một băng bị thất lạc trong sự kiện này, băng còn lại được nhạc sĩ cất giữ cẩn thận và được phát thanh tại Sài Gòn vào ngày 30 tháng 4 năm 1975.

Quang Hưng cũng là người đầu tiên thể hiện ca khúc, ông đã trình diễn ca khúc khi lưu diễn tại nhiều nước xã hội chủ nghĩa. Bài hát sau này đã được sử dụng trong nhiều đêm nhạc, sân khấu, chương trình nghệ thuật lớn nhỏ trên cả nước và là nhạc hiệu của Đài Tiếng nói Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh trong một giai đoạn.

Hoàn cảnh

Sau một thời gian làm Tổng Thư ký Hội Nhạc sĩ Việt Nam, nhạc sĩ Lưu Hữu Phước được cử giữ chức Chủ tịch Hội Văn nghệ Giải phóng vào năm 1966. Trong giai đoạn này, Hoa Kỳ tham chiến vào miền Nam Việt Nam. Lưu Hữu Phước khi đó làm việc với một số nhạc sĩ, cán bộ, trí thức và được biết kế hoạch của Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam là "tiến về đồng bằng", theo đó quân giải phóng sẽ "ém quân", tiến về Sài Gòn, chờ thời cơ đánh vào nội thành tạo điều kiện cho người dân nổi dậy. Tháng 4 năm 1966, ông viết bản nhạc "Tiến về Sài Gòn". Có thông tin cho rằng ông đã "thai nghén" bài hát này từ năm 1960 khi Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam ra đời.

Năm 1967, khi ra miền Bắc, nhạc sĩ Lưu Hữu Phước gửi ca khúc này cho nghệ sĩ Quang Hưng và dặn nghệ sĩ này tập bằng cả hai giọng miền Nam và miền Bắc, để đến ngày tiếp quản Sài Gòn sẽ thu thanh rồi phát sóng cho đồng bào hai miền nghe. Lưu Hữu Phước sau đó giao một cuốn băng cho nhóm chiến sĩ chiếm Đài phát thanh Sài Gòn nhưng thất bại, băng nhạc cũng bị mất. và vào chiến dịch Hồ Chí Minh ông lại trao cho một cánh quân, đánh chiếm Đài phát thanh Sài Gòn và phát trên sóng của đài này vào ngày 30 tháng 4 năm 1975. Bài hát sau này được hát tại nhiều đêm nhạc, sân khấu, chương trình nghệ thuật và chính luận lớn nhỏ tại Việt Nam, đặc biệt trong các dịp kỷ niệm sự kiện 30 tháng 4 năm 1975. Năm 2025, trong một chương trình chào mừng kỷ niệm 50 năm thống nhất Việt Nam tại Hà Nội, Đông Hùng đã thể hiện "Tiến về Sài Gòn" trong đó có kết hợp bản thu gốc của bài hát được phát vào ngày 30 tháng 4 năm 1975.