✨Tự do (bài thơ)

Tự do (tiếng Pháp: Liberté) là bài thơ nổi tiếng nhất của nhà thơ người Pháp Paul Éluard. Bài thơ được viết vào mùa hè năm 1942, trong thời kỳ mà nước Pháp bị quân đội phát xít Đức xâm lược, in trong tập thơ Thơ ca và chân lý, 1942 (1942) và được coi là thánh ca của thơ ca kháng chiến Pháp. Ban đầu, Éluard định kết thúc bài thơ bằng tên của một người phụ nữ mà ông yêu quý. Nhưng qua nhiều hoạt động giành tự do cho nước Pháp, với nhận thức mới, ông đã thay thế câu kết bằng hai chữ Tự Do. Bài thơ gồm 21 khổ, không kể dòng cuối cùng chỉ là hai chữ Tự do được viết in hoa. Mỗi khổ bốn câu, ba câu đầu viết theo thể thơ bảy âm tiết, câu thứ tư chỉ có bốn âm tiết. Câu này cũng là điệp khúc của toàn bài. Nguyên bản bài thơ không có vần, không có các dấu chấm câu, trừ dấu chấm hết bài. Trong bài thơ, Éluard có sử dụng đến 60 lần giới từ sur và 22 lần đại từ nhân xưng je. Dưới đây là nguyên bản bài thơ. Bản dịch của Tế Hanh:

Trên quyển vở nhà trường

Trên án viết thân cây

Trên cát trên tuyết

Ta viết tên em

Trên những trang đã đọc

Trên những trang trắng tinh

Đá, máu, giấy hay tro

Ta viết tên em

Trên tranh ảnh tô vàng

Trên vũ khí chiến binh

Trên mũ miện vua chúa

Ta viết tên em

Trên rừng hoang sa mạc

Trên tổ chim hoa đồng

Trên tiếng vang tuổi trẻ

Ta viết tên em

Trên huyền diệu những đêm

Trên bánh trắng ban ngày

Trên những mùa cưới hỏi

Ta viết tên em

Trên các mảnh trời xanh

Trên ao mặt trời mốc

Trên hồ trăng lung linh

Ta viết tên em

Trên đồng ruộng chân trời

Trên những cánh chim bay

Trên máy xay bóng tối

Ta viết tên em

Trên mỗi thoáng bình minh

Trên mặt biển thân tàu

Trên ngọn núi điên cuồng

Ta viết tên em

Trên bọt nổi mây lồng

Trên mồ hôi cơn giông

Trên mưa dày và nhạt

Ta viết tên em

Trên hình dáng long lanh

Trên chuông ngân màu sắc

Trên chân lý hữu hình

Ta viết tên em

Trên những nẻo rộn ràng

Trên đường sá thênh thang

Trên quảng trường toả rộng

Ta viết tên em

Trên ngọn đèn mới khêu

Trên ngọn đèn đang tắt

Trên mái nhà sum họp

Ta viết tên em

Trên trái bổ đôi

Gương soi và phòng ngủ

Trên giường bỏ trống không

Ta viết tên em

Trên con chó của ta háu ăn và trìu mến

Trên tai nó vểnh lên

Trên chân nó vụng về

Ta viết tên em

Trên bục cửa nhà ta

Trên các đồ quen thuộc

Trên sóng ngọn lửa thiêng

Ta viết tên em

Trên da thịt hiến dâng

Trên trán yêu bè bạn

Trên bàn tay đưa nắm

Ta viết tên em

Trên cửa kính ngạc nhiên

Trên làn môi chú ý

Vượt xa trên im lặng

Ta viết tên em

Trên chỗ ẩn bị tan

Trên hải đăng sụp đổ

Trên tường niềm ngao ngán

Ta viết tên em

Trên xa vắng không ước thèm

Trên quạnh hiu trần trụi

Trên bậc thềm cái chết

Ta viết tên em

Trên sức khoẻ phục hồi

Trên hiểm nguy tan biến

Trên hy vọng chẳng nhớ nhung

Ta viết tên em

Và do phép màu một tiếng

Ta làm lại cuộc đời

Ta sinh ra để biết em

Để gọi tên em

TỰ DO.