✨Nguyễn Thiện (danh sĩ)

Nguyễn Thiện (danh sĩ)

Nguyễn Thiện (1763-1818), tự Khả Dục, hiệu Thích Hiên, là một nhà thơ Việt Nam thời Lê trung hưng và thời Nguyễn.

Tiểu sử

Nguyễn Thiện là người ở làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Ông là con Điền Nhạc hầu Nguyễn Điều và bà phu nhân họ Bùi, con gái Đoan Quận công Bùi Thế Đạt.

Ông gọi Xuân Quận công Nguyễn Nghiễm là ông nội, gọi Toản Quận công Nguyễn Khản bằng bác, và gọi danh sĩ Nguyễn Du bằng chú.

Năm Cảnh Hưng thứ 45 (1784), Nguyễn Thiện thi Hương đỗ tứ trường, nhưng vì có loạn kiêu binh ở kinh đô Thăng Long, thời cuộc lắm rối ren nên ông không ra làm quan.

Sách "Nhà Tây Sơn" có ghi lại việc ông ra cộng tác với triều Tây Sơn như sau:

"Nhà vua (vua Quang Trung) lập Sùng Chính viện, thỉnh La Sơn Phu Tử làm Viện trưởng. Công việc chính của Viện là dịch những tác phẩm có giá trị về đạo đức và văn chương ra chữ Nôm để phổ biến trong toàn quốc.

Cộng tác cùng Phu Tử có nhiều nhà khoa bảng triều Lê như Nguyễn Công, Nguyễn Thiện, Phan Tố Định, Bùi Dương Lịch rất sành văn Nôm."

Khi nhà Tây Sơn sụp đổ, chúa Nguyễn Phúc Ánh lên ngôi chọn niên hiệu là Gia Long (1802), Nguyễn Du ra làm quan với triều mới, nhưng Nguyễn Thiện vẫn ở lại quê nhà, vui với văn thơ và đạo thuật.

Nguyễn Thiện mất năm Mậu Ngọ (1818), hưởng dương 55 tuổi.

Tác phẩm

Theo Nguyễn Thiện, thì truyện Hoa tiên của Nguyễn Huy Tự (con rể Nguyễn Khản) hãy còn có chỗ đơn sơ và thiếu sót, nên ông đã tiến hành việc nhuận sắc.

Năm Ất Hợi (1875) đời Tự Đức, bản nhuận sắc của ông được Đỗ Hạ Xuyên khắc ván in lần đầu với nhan đề là Hoa tiên nhuận chính.

Theo văn bản in trong sách Văn học thế kỷ 18 do PGS. Nguyễn Thạch Giang (chủ biên), thì truyện dài 1.766 câu (đã dịch trọn vẹn ra chữ Quốc ngữ). Nhưng, theo nhà nghiên cứu Dương Quảng Hàm thì bản này có đến 1. 858 câu .

Nhận xét

Về mặt nội dung tư tưởng, Nguyễn Thiện đã tô rõ thêm những quan niệm trung, hiếu, tiết, nghĩa của tác phẩm. Ông coi trọng việc diễn tả con người bằng hai cách: gián tiếp qua động tác, trực tiếp qua nội tâm. Do đó, ông đã góp cho Hoa tiên những nét sáng tạo đáng kể. Một điều đáng chú ý khác là Nguyễn Thiện thường đi sâu hơn vào việc diễn tả cảnh sắc thiên nhiên, nên đã phô diễn được rất khéo tâm trạng của nhân vật. Tuy nhiên, nhìn bao quát mà xét, ta thấy phần đóng góp của Nguyễn Thiện trong việc nhuận sắc thường nặng về mặt hình thức, nghệ thuật . Tán thành điều này, GS. Nguyễn Lộc cũng đã viết rằng: :''Bản Hoa tiên (nguyên tác) của Nguyễn Huy Tự câu văn không chảy chuốt bằng bản (nhuận sắc) của Nguyễn Thiện, nhưng giữ được những cảm xúc chân thật. Bản của Nguyễn Thiện khuôn sáo, gò gẫm, nên có chỗ "văn làm hại ý".

👁️ 89 | ⌚2025-09-16 22:29:22.466

QC Shopee
**Nguyễn Thiện** (1763-1818), tự **Khả Dục**, hiệu **Thích Hiên**, là một nhà thơ Việt Nam thời Lê trung hưng và thời Nguyễn. ## Tiểu sử Nguyễn Thiện là người ở làng Tiên Điền, huyện Nghi
**Nguyễn Thiện** (1763-1818), tự **Khả Dục**, hiệu **Thích Hiên**, là một nhà thơ Việt Nam thời Lê trung hưng và thời Nguyễn. ## Tiểu sử Nguyễn Thiện là người ở làng Tiên Điền, huyện Nghi
**Nguyễn Thiện Nhân** (sinh năm 1953) tại xã Phương Trà, huyện Châu Thành, tỉnh Trà Vinh là chính trị gia, Giáo sư kinh tế và Tiến sĩ chuyên ngành Tự động hóa. Ông hiện là
**Nguyễn Thiện Nhân** (sinh năm 1953) tại xã Phương Trà, huyện Châu Thành, tỉnh Trà Vinh là chính trị gia, Giáo sư kinh tế và Tiến sĩ chuyên ngành Tự động hóa. Ông hiện là
thumb|Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Đại tá, GS.TS Nguyễn Thiện Thành|206x206pxNguyễn Thiện Thành, còn có bí danh là Nguyễn Minh Nhân, Nguyễn Trà Vinh (30 tháng 9 năm 1919 – 8 tháng 10 năm
thumb|Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Đại tá, GS.TS Nguyễn Thiện Thành|206x206pxNguyễn Thiện Thành, còn có bí danh là Nguyễn Minh Nhân, Nguyễn Trà Vinh (30 tháng 9 năm 1919 – 8 tháng 10 năm
**Nguyễn Thiện Nhân** (sinh ngày 6 tháng 10 năm 2002) là một nữ ca sĩ người Việt Nam. Cô nổi danh sau khi đoạt giải quán quân của mùa thứ hai trong chương trình _Giọng
**Nguyễn Thiện Nhân** (sinh ngày 6 tháng 10 năm 2002) là một nữ ca sĩ người Việt Nam. Cô nổi danh sau khi đoạt giải quán quân của mùa thứ hai trong chương trình _Giọng
**Nguyễn Thiện Nhân** (sinh ngày 6 tháng 10 năm 2002) là một nữ ca sĩ người Việt Nam. Cô nổi danh sau khi đoạt giải quán quân của mùa thứ hai trong chương trình _Giọng
**Nguyễn Thiện Đạo** (1940-2015) là một nhà soạn nhạc người Pháp gốc Việt thuộc dòng Nhạc đương đại (_musique classique contemporaine_), ông đồng thời cũng là một nhà nghiên cứu âm nhạc cổ truyền Việt
**Nguyễn Thiện Đạo** (1940-2015) là một nhà soạn nhạc người Pháp gốc Việt thuộc dòng Nhạc đương đại (_musique classique contemporaine_), ông đồng thời cũng là một nhà nghiên cứu âm nhạc cổ truyền Việt
**Nguyễn Thiện Đạo** (1940-2015) là một nhà soạn nhạc người Pháp gốc Việt thuộc dòng Nhạc đương đại (_musique classique contemporaine_), ông đồng thời cũng là một nhà nghiên cứu âm nhạc cổ truyền Việt
**Nguyễn Thiến** (chữ Hán: 阮倩; 1495 - 1557) là một chính trị gia đời nhà Mạc và nhà Lê trung hưng sau này. Ông cũng là một Trạng Nguyên đời vua Mạc Thái Tông. ##
**Nguyễn Thiến** (chữ Hán: 阮倩; 1495 - 1557) là một chính trị gia đời nhà Mạc và nhà Lê trung hưng sau này. Ông cũng là một Trạng Nguyên đời vua Mạc Thái Tông. ##
**Nguyễn Thiến** (chữ Hán: 阮倩; 1495 - 1557) là một chính trị gia đời nhà Mạc và nhà Lê trung hưng sau này. Ông cũng là một Trạng Nguyên đời vua Mạc Thái Tông. ##
**Nguyễn Thiện Thuật** (1844-1926), tên tự là **Mạnh Hiếu**, còn gọi là **Tán Thuật** (do từng giữ chức Tán tương), lãnh tụ cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy, một trong các cuộc khởi nghĩa của phong
**Nguyễn Thiện Thuật** (1844-1926), tên tự là **Mạnh Hiếu**, còn gọi là **Tán Thuật** (do từng giữ chức Tán tương), lãnh tụ cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy, một trong các cuộc khởi nghĩa của phong
**Nguyên Thiên Thuận Đế** (tiếng Hoa: 元天顺帝; 1320-1328) tên thật là **Bột Nhi Chỉ Cân A Tốc Cát Bát** (孛兒只斤阿剌吉八; Borjigit Arigabag), Hoàng đế thứ 7 của nhà Nguyên trong lịch sử Trung Quốc và
**Nguyên Thiên Thuận Đế** (tiếng Hoa: 元天顺帝; 1320-1328) tên thật là **Bột Nhi Chỉ Cân A Tốc Cát Bát** (孛兒只斤阿剌吉八; Borjigit Arigabag), Hoàng đế thứ 7 của nhà Nguyên trong lịch sử Trung Quốc và
**Nguyên Thiên Thuận Đế** (tiếng Hoa: 元天顺帝; 1320-1328) tên thật là **Bột Nhi Chỉ Cân A Tốc Cát Bát** (孛兒只斤阿剌吉八; Borjigit Arigabag), Hoàng đế thứ 7 của nhà Nguyên trong lịch sử Trung Quốc và
**Nguyễn Thiên Tích** (chữ Hán: 阮天錫; 1400 - 1470) là nhà ngoại giao, danh thần nhà Lê sơ trong lịch sử Việt Nam. ## Sự nghiệp Nguyễn Thiên Tích có tên tự là **Huyền Khuê**
**Nguyễn Thiên Tích** (chữ Hán: 阮天錫; 1400 - 1470) là nhà ngoại giao, danh thần nhà Lê sơ trong lịch sử Việt Nam. ## Sự nghiệp Nguyễn Thiên Tích có tên tự là **Huyền Khuê**
**Nguyễn Thiện Kế** (1849-1937) tên tự là **Trung Khả**, hiệu **Đường Vân** hay **Nễ Giang**, còn được gọi là **Huyện Nẻ** hay **Huyện Móm**, là 1 chỉ huy của khởi nghĩa Bãi Sậy trong phong
**Nguyễn Thiện Kế** (1849-1937) tên tự là **Trung Khả**, hiệu **Đường Vân** hay **Nễ Giang**, còn được gọi là **Huyện Nẻ** hay **Huyện Móm**, là 1 chỉ huy của khởi nghĩa Bãi Sậy trong phong
**Nguyễn Bỉnh Khiêm** (chữ Hán: 阮秉謙; 13 tháng 5 năm 1491 – 28 tháng 11 năm 1585), tên huý là **Văn Đạt** (文達), tự là **Hanh Phủ** (亨甫), hiệu là **Bạch Vân am cư sĩ**
**Nguyễn Bỉnh Khiêm** (chữ Hán: 阮秉謙; 13 tháng 5 năm 1491 – 28 tháng 11 năm 1585), tên huý là **Văn Đạt** (文達), tự là **Hanh Phủ** (亨甫), hiệu là **Bạch Vân am cư sĩ**
**Nguyễn Ngọc Thiện** sinh năm 1951 tại thành phố Hồ Chí Minh, là bác sĩ, nhạc sĩ Việt Nam, được phong danh hiệu Thầy thuốc ưu tú năm 2004 và được tặng Giải thưởng Nhà
**Nguyễn Ngọc Thiện** sinh năm 1951 tại thành phố Hồ Chí Minh, là bác sĩ, nhạc sĩ Việt Nam, được phong danh hiệu Thầy thuốc ưu tú năm 2004 và được tặng Giải thưởng Nhà
**Nguyễn Thiện Dương** (?-1888), còn gọi là **Lãnh Giang**, là 1 thủ lĩnh nghĩa quân chống Pháp của khởi nghĩa Bãi Sậy trong phong trào Cần Vương. ## Thân thế Năm sinh của ông không
**Nguyễn Thiện Dương** (?-1888), còn gọi là **Lãnh Giang**, là 1 thủ lĩnh nghĩa quân chống Pháp của khởi nghĩa Bãi Sậy trong phong trào Cần Vương. ## Thân thế Năm sinh của ông không
**Nguyễn Thiện Dương** (?-1888), còn gọi là **Lãnh Giang**, là 1 thủ lĩnh nghĩa quân chống Pháp của khởi nghĩa Bãi Sậy trong phong trào Cần Vương. ## Thân thế Năm sinh của ông không
**Nguyễn Văn Tuyên** (chữ Hán: 阮文瑄, 1834 - 1902), tự **Trọng Hiệp** (仲合), hiệu **Kim Giang** (金江), biệt hiệu **Quế Bình Tử** (桂坪子) là một quan đại thần triều Nguyễn, trải bảy đời vua từ
**Nguyễn Văn Tuyên** (chữ Hán: 阮文瑄, 1834 - 1902), tự **Trọng Hiệp** (仲合), hiệu **Kim Giang** (金江), biệt hiệu **Quế Bình Tử** (桂坪子) là một quan đại thần triều Nguyễn, trải bảy đời vua từ
**Nguyễn** (đôi khi viết tắt **Ng̃**) là họ của người Á Đông. Họ Nguyễn là họ người phổ biến nhất của người Việt. Họ Nguyễn cũng xuất hiện tại Triều Tiên và Trung Quốc ()
**Nguyễn** (đôi khi viết tắt **Ng̃**) là họ của người Á Đông. Họ Nguyễn là họ người phổ biến nhất của người Việt. Họ Nguyễn cũng xuất hiện tại Triều Tiên và Trung Quốc ()
**Nguyễn Nguyên Thảo** (sinh ngày 20 tháng 2 năm 1980), thường được biết đến với nghệ danh **Nguyên Thảo**, là một nữ ca sĩ người Việt Nam. ## Cuộc đời và sự nghiệp ### 1980:
**Nguyễn Nguyên Thảo** (sinh ngày 20 tháng 2 năm 1980), thường được biết đến với nghệ danh **Nguyên Thảo**, là một nữ ca sĩ người Việt Nam. ## Cuộc đời và sự nghiệp ### 1980:
**Lê Thiện** (sinh ngày 19 tháng 8 năm 1945), tên khai sinh là **Tô Đặng Thị Thiện**, là một diễn viên sân khấu Việt Nam, nguyên Phó giám đốc Nhà hát Cải lương Trần Hữu
**Lê Thiện** (sinh ngày 19 tháng 8 năm 1945), tên khai sinh là **Tô Đặng Thị Thiện**, là một diễn viên sân khấu Việt Nam, nguyên Phó giám đốc Nhà hát Cải lương Trần Hữu
**Trần Chí Thiện** (sinh ngày 5 tháng 4 năm 1988), thường được biết đến với nghệ danh **Chí Thiện**, là một nam ca sĩ, diễn viên, người dẫn chương trình người Việt Nam, hiện là
**Trần Chí Thiện** (sinh ngày 5 tháng 4 năm 1988), thường được biết đến với nghệ danh **Chí Thiện**, là một nam ca sĩ, diễn viên, người dẫn chương trình người Việt Nam, hiện là
Những Tài Danh Âm Nhạc Việt Nam – Nguyễn Thiên Đạo Là một nhà soạn nhạc người Pháp gốc Việt thuộc dòng Nhạc đương đại, ông đồng thời cũng là một nhà nghiên cứu âm
Những Tài Danh Âm Nhạc Việt Nam – Nguyễn Thiên Đạo Là một nhà soạn nhạc người Pháp gốc Việt thuộc dòng Nhạc đương đại, ông đồng thời cũng là một nhà nghiên cứu âm
**Nguyễn Vũ** (tên khai sinh: **Nguyễn Tuấn Khanh**, sinh năm 1944) là một nhạc sĩ người Việt Nam nổi tiếng với ca khúc "Bài thánh ca buồn". Khi sáng tác nhạc ông còn ký một
**Nguyễn Vũ** (tên khai sinh: **Nguyễn Tuấn Khanh**, sinh năm 1944) là một nhạc sĩ người Việt Nam nổi tiếng với ca khúc "Bài thánh ca buồn". Khi sáng tác nhạc ông còn ký một